Każdy z dorosłych był kiedyś nastolatkiem. Jaki byłeś? Jaka byłaś? Po co w ogóle mówimy o wspieraniu nastolatka w dojrzewaniu, przecież bez pomocy dorosłych też sobie da radę :). Ten szczególny okres w procesie rozwoju człowieka charakteryzuje się w dużym uproszczeniu takimi cechami jak:
- zmienne nastroje
- nie wie, co mu jest
- zachowuje się infantylnie lub jak dorosły, czasami nieracjonalnie
- wie wszystko najlepiej, zaprzecza faktom
- robi „zaraz”, „potem”, „jutro”, ma czas
- wchodzi w dyskusje
- podważa autorytety, w tym rodzica
- ma swoje definicje na temat obowiazków, porządku, sprawiedliwości
- bardzo czuły na swoim punkcie, większość uwag bierze zbyt mocno do siebiez
Artykuł. Część 1
Artykuł. Część 2
W trzeciej, ostatniej części artykułu znajdziesz informacje o tym: w jaki sposób transparentność wspiera rozwój nastolatka.
***
Transparentność ze strony rodzica, jako wsparcie dojrzewania nastolatka oznacza: otwartą komunikację, jasność podejmowanych decyzji i wyjaśnienie motywów swojego działania.
Poprzez taką transparentność rodzic wyposaża dziecko w umiejętności, dzięki którym umie sobie radzić z konfliktami, szukać porozumienia z rówieśnikami, bronić się przed atakami innych ludzi.
Poniżej podaję przykład serdecznego feedbacku, który posiada szerokie zastosowanie w komunikacji z nastolatkiem. Feedback ten przydaje się szczególnie w sytuacjach trudnych i kryzysowych. Jak zauważysz, ten typ komunikacji mocno wpisuje się w pojęcie transparentności.
Dzięki serdecznemu feedbackowi wspierasz dojrzewanie nastolatka do odpowiedzialności za siebie. Okazujesz mu szacunek, stawiasz granice i pokazujesz możliwości.
Ostateczny wybór reakcji i tak zawsze należy do dziecka 
Serdeczny feedback – kolejne kroki.
1. POSTAW GRANICĘ
Daj znać, że nie tolerujesz określonego zachowania nastolatka (unikasz krytyki i oceny dziecka), np.:
Nie podoba mi się, kiedy krzyczysz.
Nie zgadzam się na to, żebyś zaniedbywał swoje obowiązki w domu.
2. ZROZUMIENIE
Wykaż zrozumienie zachowań dziecka, np.:
Ale rozumiem dlaczego jesteś wściekła.
Reaguję, bo chcę zrozumieć, dlaczego tak się zachowujesz
3. CHĘĆ POMOCY
Pokazujesz chęć pomocy i porozumienia, np.:
Możemy porozmawiać o tym, co zrobić, żebyś uniknęła takiej sytuacji następnym razem.
Co ty na to, żebyśmy teraz o tym po prostu spokojnie porozmawiali. Co się dzieje? Pytam, bo chcę cię zrozumieć.
4. SZANUJ INTEGRALNOŚĆ
Dajesz wybór nastolatkowi a nie radę na zmianę zachowania dziecka, np.:
Teraz od Ciebie zależy jak rozwiążemy tę sprawę.
Co w takim razie proponujesz w tej sprawie?
Jak to ma od teraz wyglądać?
Co teraz ustalimy?
Na co się umówimy?
Ważne: na tym etapie feedbacku pomóż dziecku znaleźć optymalne rozwiązanie dla niego. Unikaj doradzania. Raczej przedstaw 2 lub 3 możliwości rozwiazań i zapytaj dziecko, która z nich jest dla niego najlepsza.
5. POKAŻ, ŻE DZIECKO JEST WAŻNE
Pokaż na koniec jeszcze raz, że dziecko jest dla Ciebie ważne, np.:
Bardzo mi na Tobie zależy.
Zależy mi, żebyśmy się dobrze dogadywali.
Jeśli stracimy do siebie zaufanie, co nam zostanie?
Ważne!
Język wypowiedzi dostosuj zawsze do poziomu dziecka i jego możliwości komunikacyjnych.
Zwróć uwagę na swoją mowę ciała 🙂
Podsumowanie
Nie jest moją intencją przekonywać żadnego rodzica do konieczności zmiany postępowania z nastolatkiem. Proces dojrzewania u dziecka będzie następował dynamicznie, czy rodzic tego chce czy nie. Uważam jednak, że jest kilka fundamentalnych pytań, na które warto poszukać odpowiedzi:
W co wyposażam na przyszłość moje dziecko, moje dzieci?
Czego dziecko dowiaduje się o sobie w rodzinnym domu? Czego się uczy? Z czym pójdzie w świat, żeby budować własne szczęśliwe życie?
Pamiętaj:
- Relacja z ludźmi kształtuje się w czasie.
- Wpływ na dziecko to rezygnacja ze stosowania głównie nakazów, zakazów, krytyki, oceny, wykluczenia, ignorancji. Kształtujesz dysfunkcyjną osobowość. Kaleczysz dziecko. System ten buduje mur pomiędzy ludźmi i nawet nie wiemy, kiedy staje się tak wysoki, że nie widać nawet możliwości aby go przeskoczyć
- System mądrego wsparcia rodzicielskiego wyposaża człowieka w siłę – dojrzałość i odpowiedzialność – klucze do związków z ludźmi opartymi o szacunek, wpływ, obronę własnych granic. System ten wymaga wysiłku, czasu, pracy nad samym sobą, refleksji i cierpliwości.
Tam, gdzie jest mus i nakaz, tam jest bunt. A gdzie jest bunt, tam wybucha rewolucja. A rewolucja to zawsze strata i przemoc. Rozważne wspieranie nastolatka w dojrzewaniu pozwala unikać rewolucji